Artrit eklem iltihabına verilen isimdir. Eklemlerde iltihap sonucunda ağrı, şişlik, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı gelişir. Vaktinde ve doğru tedavi edilmezse eklemlerde oluşan hasara bağlı olarak kalıcı sakatlıklara neden olur. Artrit yani eklem iltihabının süresinin uzaması özellikle de altı haftayı geçmesi, yakınmalarının istirahatla artması ya da sabahları yarım saati geçen bir tutukluk olması, beraberinde cilt bulguları, ağız kuruluğu, göz kuruluğu gibi başka organlarla ilgili bulgularında eşlik ediyor olması bize bu yakınmaların altında müzminromatizmal bir hastalık olduğunu daha çok düşündürür. Romatizmal hastalıkların önemli kısmı iltihaplı olanlar başta olmak üzere genel inanışın aksine 50 yaşın altında başlamaktadır.
Artrite neden olan 150'den fazla romatizmal hastalık vardır. Belirtileri benzese de, hastalık seyirleri ve tedavileri farklılık gösterir. Başarılı bir tedavi ancak doğru tanı ile mümkün olmaktadır. Artrite neden olan hastalıklardan romatoid artrit (RA), en sık karşılaşılan iltihaplı romatizmadır. RA ön planda eklemleri tutar ve eklemi tutan birçok hastalıktan farklı olarak ilerleyen dönemlerde kalıcı eklem hasarına (deformite, sakatlık) yol açabilir. Hastalık eklemlerin yanında kalp, akciğer, göz ve deri gibi diğer organları da etkileyebilir. Hastalardaki ağrı ve şişlik gibi eklem yakınmaları erken dönemlerde az sayıda eklemde görülebilirse de genel olarak çok sayıda eklem tutulmaktadır. Hastaların yakınmaları sıklıkla el ve ayaktaki eklemler ile ilgilidir. Azalan sıklıkla dirsek, omuz, kalça ve diz eklemleri de tutulabilmektedir. Hastalar geceleri ve sabahları eklem ağrıları, şişlik ve ek olarak sabah tutukluğundan yakınırlar. Yorgunluk ve halsizlik de sık karşılaşılan belirtilerdir. Artrite neden olan hastalıklar genel olarak tüm dünyada benzer sıklıkta görülse de, bazı hastalıklar bölgesel farklılıklar gösterir. Örneğin Behçet hastalığı, Ailevi Akdeniz Ateşi Türkiye'de daha sık olarak görülmektedir. Genetik yatkınlık değişik artrit türlerinin gelişmesinde önemli rol oynar. Genetik nedenlerin doğrudan hastalığa sebep olduğu az sayıda hastalık vardır. Bunlar arasında ülkemizde sık görülen Ailevi Akdeniz Ateşi hastalığı, özellikle çocukluk çağında başlayan artrit nedenleri arasında sayılabilir. Artrite neden olan hastalıkların büyük çoğunluğu ise tek nedenden kaynaklanmaz. Çok sayıda genetik ve bunlarla etkileşen farklı çevresel nedenlerin bir araya gelmesi hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Çevresel etkenlerin bir kısmı kontrol edilebilir nedenler olarak artritten korunmada önem taşır. Artritle ilişkisi bilinen ve engellenebilir çevresel nedenlere örnek olarak sigara verilebilir. Sigara içilmesinin genetik yatkınlığı olan insanlarda romatoid artrit gelişme olasılığını artırdığı bilinmektedir. Güneş ışınları, özellikle ultraviyoleye maruz kalmak da sistemik lupus eritematozus gibi otoimmun romatizmal hastalıkların gelişme riskini artırmaktadır ve hastaların yüksek faktörlü güneş kremi kullanmaları korunmada büyük önem taşır.
Artrit belirtilerinden şüphelenen kişiler için izlenmesi gereken yol haritasını şöyledir. Uzun süreli veya şiddetli eklem ağrısı olanlar, artrit olduğu düşünülen hastalar en kısa zamanda bir uzman tarafından değerlendirilmeli ve tanısına uygun şekilde tedavileri planlanmalıdır. Artrit başta olmak üzere kas-iskelet sisteminin tıbbi hastalıklarıyla uğraşan uzmanlık alanı romatolojidir. Artritli hastaların takip ve tedavisi bir ekip çalışması gerektirir. Bu ekipte romatoloji uzmanının yanı sıra fiziksel tıp ve rehabilitasyon, ortopedi, fizyoterapi uzmanları da yer alır Artritin erken tanınması ve doğru tedavi edilmesi hasarlara bağlı maluliyet gelişmeden düzelmeyi sağlar. Günümüzde gelişen tedavi imkânlarının akılcı ve yerinde kullanılması sayesinde hastaların yaşam kaliteleri artmakta ve işlevsel kayıpları olmadan yaşamlarını sürdürmeleri hedeflenmektedir. Artrit tedavisi bir romatoloji uzmanı yönetiminde sürdürülmeli ve ilaçların etkinliği ve yan etkileri yakından izlenmelidir. Hastaların uygun aralıklarla takip edilmesi ve gerekli tedavi değişiklikleri yapılarak etkili ve güvenli bir tedavinin sağlanması başarılı sonuç almak için zorunludur. Romatizmadan uzak, kaliteli bir hayata adım atın..